🥋 Terminal Dojo - Dosya Arama ve İzin Yönetimi Ustası

Tarih: 30/08/2025 | Görüntülenme: 37 | Yazar: Aykan SEKON

🥋 Terminal Dojo - Dosya Arama ve İzin Yönetimi Ustası

🥋 Terminal Dojo - Dosya Arama ve İzin Yönetimi Ustası

"Gerçek ninja, kayıp dosyayı bulur ve güvenliğini sağlar" - Terminal Sensei

🔍 Gizli Dosyaların Peşinde: Ninja'nın Son Görevi

Artık dosya içeriğini okuyabiliyorsun, ama Sensei sana yeni bir görev verir: "Bu sistemde gizli bir config dosyası var, bul ve güvenliğini sağla!"

Bu görev için iki yeni güç kazanacaksın:

  • 🔎 find - Dosya sisteminde arama yapma ustası
  • 🔐 chmod/chown - Dosya güvenliği ve izin yönetimi

💡 Modern Gerçeklik

Geliştiriciler sürekli kayıp dosya arar, config dosyalarını bulur ve güvenlik ayarlarını yapar. Bu komutlar olmadan gerçek bir ninja olamazsın!

1️⃣ find Komutu - "Dosya Arama Büyüsü"

find = Dosya sisteminde gelişmiş arama

Bu komut ile dosya sisteminin her yerinde arama yapabilir, dosya türüne, boyutuna, değişim zamanına göre filtreleyebilirsin.

💻 Temel Kullanım:

# Dosya adına göre arama
$ find . -name "config.php"
$ find /home -name "*.txt"

# Dosya türüne göre arama
$ find . -type f          # Sadece dosyalar
$ find . -type d          # Sadece klasörler
$ find . -type l          # Sadece linkler

# Boyuta göre arama
$ find . -size +10M       # 10MB'dan büyük
$ find . -size -1M        # 1MB'dan küçük

🔥 Gelişmiş Arama:

# Değişim zamanına göre
$ find . -mtime -1        # Son 1 günde değişen
$ find . -mtime +7        # 7 günden eski

# Sahiplik ve izinlere göre
$ find . -user kullanici  # Kullanıcının dosyaları
$ find . -perm 644        # 644 izinli dosyalar

# Boş dosyalar
$ find . -empty           # Boş dosyalar
$ find . -size 0          # 0 byte dosyalar

⚡ Pro İpucu

find komutu çok güçlüdür ama yavaş olabilir. Büyük sistemlerde -maxdepth ile arama derinliğini sınırla!

2️⃣ chmod Komutu - "İzin Yönetimi Ustası"

chmod = Change Mode (İzin Değiştir)

Dosya ve klasörlerin okuma, yazma ve çalıştırma izinlerini ayarlar. Güvenlik için kritik!

🔐 İzin Sistemi: rwx (Read, Write, Execute)

İzin Dosya Klasör Sayısal Değer
r (read) Dosyayı okuyabilir Klasör içeriğini listeleyebilir 4
w (write) Dosyayı değiştirebilir Klasörde dosya oluşturabilir 2
x (execute) Dosyayı çalıştırabilir Klasöre girebilir 1

💻 Temel Kullanım:

# Sayısal izinler
$ chmod 755 script.sh     # rwxr-xr-x
$ chmod 644 dosya.txt     # rw-r--r--
$ chmod 600 .env          # rw-------

# Sembolik izinler
$ chmod +x script.sh      # Çalıştırma izni ekle
$ chmod -w dosya.txt      # Yazma iznini kaldır
$ chmod u=rw,g=r,o=r dosya.txt

🔐 Yaygın İzin Kombinasyonları:

# 755 - Klasörler için (rwxr-xr-x)
$ chmod 755 klasor/

# 644 - Dosyalar için (rw-r--r--)
$ chmod 644 dosya.txt

# 600 - Gizli dosyalar için (rw-------)
$ chmod 600 .env

# 750 - Script dosyaları için (rwxr-x---)
$ chmod 750 script.sh

3️⃣ chown Komutu - "Sahiplik Yönetimi"

chown = Change Owner (Sahip Değiştir)

Dosya ve klasörlerin sahibini ve grubunu değiştirir. Sistem yönetimi için önemli!

💻 Temel Kullanım:

# Sahibi değiştir
$ chown kullanici dosya.txt

# Sahip ve grubu değiştir
$ chown kullanici:staff dosya.txt

# Klasördeki tüm dosyaları değiştir
$ chown -R kullanici:staff klasor/

# Sadece grubu değiştir
$ chown :developers dosya.txt

⚡ Pro İpucu

chown komutu genellikle root yetkisi gerektirir. sudo chown kullan!

⚡ Güç Kombinasyonları

🔥 find + chmod Kombinasyonu

# Tüm .sh dosyalarına çalıştırma izni ver
$ find . -name "*.sh" -exec chmod +x {} \;

# Son 1 günde değişen dosyaları bul ve izinlerini ayarla
$ find . -mtime -1 -type f -exec chmod 644 {} \;

# Büyük dosyaları bul ve sadece okuma izni ver
$ find . -size +100M -exec chmod 444 {} \;

🔍 Güvenlik Taraması

# Çok açık izinli dosyaları bul
$ find . -perm 777

# Sahipsiz dosyaları bul
$ find . -nouser

# Gizli dosyaları bul ve güvenliğini sağla
$ find . -name ".*" -exec chmod 600 {} \;

💡 İş Akışı İpucu

Önce find ile dosyaları bul, sonra chmod ile güvenliğini sağla. Her zaman test et!

🏋️‍♂️ Pratik Zamanı - Dosya Avı ve Güvenlik

Egzersiz 1: Kayıp Dosyayı Bul

# 1. config.php dosyasını bul
$ find . -name "config.php"

# 2. Son 1 günde değişen dosyaları bul
$ find . -mtime -1 -type f

# 3. 10MB'dan büyük dosyaları bul
$ find . -size +10M

Egzersiz 2: İzinleri Güvenli Hale Getir

# 1. Script dosyasına çalıştırma izni ver
$ chmod +x script.sh

# 2. Gizli dosyayı sadece sahibi okuyabilsin
$ chmod 600 .env

# 3. Klasör izinlerini ayarla
$ chmod 755 klasor/

Egzersiz 3: Güvenlik Taraması

# 1. Çok açık izinli dosyaları bul
$ find . -perm 777

# 2. Bu dosyaların izinlerini güvenli hale getir
$ find . -perm 777 -exec chmod 644 {} \;

# 3. Sahipsiz dosyaları bul
$ find . -nouser

🎯 Dosya Arama ve İzin Ustası Kontrolü

Bu dersi tamamladıktan sonra şunları yapabilmelisin:

  • ✅ find komutu ile gelişmiş dosya araması yapabilirsin
  • ✅ Dosya izinlerini (rwx) anlayabilir ve değiştirebilirsin
  • ✅ chmod ile güvenlik ayarları yapabilirsin
  • ✅ chown ile sahiplik yönetimi yapabilirsin
  • ✅ find + chmod kombinasyonları ile otomatik güvenlik sağlayabilirsin

🧙‍♂️ Sensei'nin Son Sözleri

"Artık dosya sisteminin her yerinde arama yapabiliyor, güvenliği sağlayabiliyorsun! Gerçek ninja, kayıp dosyayı bulur ve korur."

Terminal Ninja'sı: Dosya arama ve güvenlik senin elinde! 🥋

🚀 Sırada Ne Var?

Bir sonraki derste sistem yönetimi ve süreçler seni bekliyor:

  • ps - Çalışan süreçleri görme
  • top/htop - Sistem monitörü
  • kill - Süreç sonlandırma
  • df/du - Disk kullanımı
  • ping/curl - Ağ komutları

Hazırlan, Sistem Ninja'sı olacaksın! 🥷

👉 Sonraki Ders: Sistem Yönetimi ve Süreçler (Yakında!)

Tarih: 30/08/2025 | Görüntülenme: 37 | Yazar: Aykan SEKON


Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu siz yapın!

Yeni Yorum Ekle