🥋 Terminal Dojo - Dosya Bulma ve Arşivleme Sanatı

Tarih: 30/08/2025 | Görüntülenme: 46 | Yazar: Aykan SEKON

🥋 Terminal Dojo - Dosya Bulma ve Arşivleme Sanatı

🥋 Terminal Dojo - Dosya Bulma ve Arşivleme Sanatı

"Gerçek ninja, kayıp dosyayı bulur ve hazinesini saklar." - Terminal Sensei

🔍 Kayıp Dosyaların Peşinde: Ninja'nın Görevi

Artık dosya içeriğini okuyabiliyorsun, ama Sensei sana yeni bir görev verir: "Bu sistemde kayıp bir config dosyası var, bul ve güvenliğini sağla!"

Bu görev için üç yeni güç kazanacaksın:

  • 🔎 find - Dosya sisteminde arama yapma ustası
  • 🔐 chmod - Dosya güvenliği ve izin yönetimi
  • 📦 tar/zip - Dosyaları arşivleme ve sıkıştırma

💡 Modern Gerçeklik

Geliştiriciler sürekli kayıp dosya arar, config dosyalarını bulur ve projelerini arşivler. Bu komutlar olmadan gerçek bir ninja olamazsın!

1️⃣ find Komutu - "Dosya Arama Büyüsü"

find = Dosya sisteminde gelişmiş arama

Bu komut ile dosya sisteminin her yerinde arama yapabilir, dosya türüne, boyutuna, değişim zamanına göre filtreleyebilirsin.

💻 Temel Kullanım:

# Dosya adına göre arama
$ find . -name "config.php"
$ find /home -name "*.txt"

# Dosya türüne göre arama
$ find . -type f          # Sadece dosyalar
$ find . -type d          # Sadece klasörler
$ find . -type l          # Sadece linkler

# Boyuta göre arama
$ find . -size +10M       # 10MB'dan büyük
$ find . -size -1M        # 1MB'dan küçük

🔥 Gelişmiş Arama:

# Değişim zamanına göre
$ find . -mtime -1        # Son 1 günde değişen
$ find . -mtime +7        # 7 günden eski

# Sahiplik ve izinlere göre
$ find . -user kullanici  # Kullanıcının dosyaları
$ find . -perm 644        # 644 izinli dosyalar

# Boş dosyalar
$ find . -empty           # Boş dosyalar
$ find . -size 0          # 0 byte dosyalar

⚡ Pro İpucu

find komutu çok güçlüdür ama yavaş olabilir. Büyük sistemlerde -maxdepth ile arama derinliğini sınırla!

2️⃣ chmod Komutu - "İzin Yönetimi Ustası"

chmod = Change Mode (İzin Değiştir)

Dosya ve klasörlerin okuma, yazma ve çalıştırma izinlerini ayarlar. Güvenlik için kritik!

🔐 İzin Sistemi: rwx (Read, Write, Execute)

İzin Dosya Klasör Sayısal Değer
r (read) Dosyayı okuyabilir Klasör içeriğini listeleyebilir 4
w (write) Dosyayı değiştirebilir Klasörde dosya oluşturabilir 2
x (execute) Dosyayı çalıştırabilir Klasöre girebilir 1

💻 Temel Kullanım:

# Sayısal izinler
$ chmod 755 script.sh     # rwxr-xr-x
$ chmod 644 dosya.txt     # rw-r--r--
$ chmod 600 .env          # rw-------

# Sembolik izinler
$ chmod +x script.sh      # Çalıştırma izni ekle
$ chmod -w dosya.txt      # Yazma iznini kaldır
$ chmod u=rw,g=r,o=r dosya.txt

🔐 Yaygın İzin Kombinasyonları:

# 755 - Klasörler için (rwxr-xr-x)
$ chmod 755 klasor/

# 644 - Dosyalar için (rw-r--r--)
$ chmod 644 dosya.txt

# 600 - Gizli dosyalar için (rw-------)
$ chmod 600 .env

# 750 - Script dosyaları için (rwxr-x---)
$ chmod 750 script.sh

3️⃣ tar & zip Komutları - "Arşivleme Sanatı"

tar = tape archive (Linux/Unix arşiv formatı)
zip = sıkıştırılmış arşiv (Windows uyumlu)

Birden fazla dosyayı tek bir arşivde toplar ve sıkıştırır. Yedekleme ve taşıma için mükemmel!

💻 tar Komutu:

# Arşiv oluştur
$ tar -cvf arsim.tar dosya1.txt dosya2.txt

# Arşivi aç
$ tar -xvf arsim.tar

# Sıkıştırılmış arşiv (.tar.gz)
$ tar -czvf arsim.tar.gz dosya1.txt dosya2.txt

# Sıkıştırılmış arşivi aç
$ tar -xzvf arsim.tar.gz

💻 zip Komutu:

# Zip arşivi oluştur
$ zip arsim.zip dosya1.txt dosya2.txt

# Zip arşivini aç
$ unzip arsim.zip

# Klasörü zip'le
$ zip -r klasor.zip klasor/

# Zip içeriğini listele
$ unzip -l arsim.zip

🚩 tar Komut Bayrakları:

  • -c = Create (oluştur)
  • -x = Extract (aç)
  • -v = Verbose (detaylı göster)
  • -f = File (dosya adı belirt)
  • -z = Gzip (sıkıştır)

⚡ Pro İpucu

tar Linux/Unix'te daha yaygın, zip Windows uyumluluğu için daha iyi. Her ikisini de bil!

⚡ Güç Kombinasyonları

🔥 find + chmod Kombinasyonu

# Tüm .sh dosyalarına çalıştırma izni ver
$ find . -name "*.sh" -exec chmod +x {} \;

# Son 1 günde değişen dosyaları bul ve izinlerini ayarla
$ find . -mtime -1 -type f -exec chmod 644 {} \;

# Büyük dosyaları bul ve sadece okuma izni ver
$ find . -size +100M -exec chmod 444 {} \;

🔍 Güvenlik Taraması

# Çok açık izinli dosyaları bul
$ find . -perm 777

# Sahipsiz dosyaları bul
$ find . -nouser

# Gizli dosyaları bul ve güvenliğini sağla
$ find . -name ".*" -exec chmod 600 {} \;

💡 İş Akışı İpucu

Önce find ile dosyaları bul, sonra chmod ile güvenliğini sağla. Her zaman test et!

🏋️‍♂️ Pratik Zamanı - Dosya Avı ve Arşivleme

Egzersiz 1: Kayıp Dosyayı Bul

# 1. config.php dosyasını bul
$ find . -name "config.php"

# 2. Son 1 günde değişen dosyaları bul
$ find . -mtime -1 -type f

# 3. 10MB'dan büyük dosyaları bul
$ find . -size +10M

Egzersiz 2: İzinleri Güvenli Hale Getir

# 1. Script dosyasına çalıştırma izni ver
$ chmod +x script.sh

# 2. Gizli dosyayı sadece sahibi okuyabilsin
$ chmod 600 .env

# 3. Klasör izinlerini ayarla
$ chmod 755 klasor/

Egzersiz 3: Dosyaları Arşivle

# 1. Dosyaları tar ile arşivle
$ tar -cvf yedek.tar dosya1.txt dosya2.txt

# 2. Arşivi aç
$ tar -xvf yedek.tar

# 3. Zip arşivi oluştur
$ zip yedek.zip dosya1.txt dosya2.txt

# 4. Zip arşivini aç
$ unzip yedek.zip

🎯 Dosya Bulma ve Arşivleme Ustası Kontrolü

Bu dersi tamamladıktan sonra şunları yapabilmelisin:

  • ✅ find komutu ile gelişmiş dosya araması yapabilirsin
  • ✅ Dosya izinlerini (rwx) anlayabilir ve değiştirebilirsin
  • ✅ chmod ile güvenlik ayarları yapabilirsin
  • ✅ tar ve zip ile dosyaları arşivleyebilirsin
  • ✅ find + chmod kombinasyonları ile otomatik güvenlik sağlayabilirsin

🧙‍♂️ Sensei'nin Son Sözleri

"Artık dosya sisteminin her yerinde arama yapabiliyor, güvenliği sağlayabiliyor ve arşivleyebiliyorsun! Gerçek ninja, kayıp dosyayı bulur, korur ve saklar."

Terminal Ninja'sı: Dosya bulma, güvenlik ve arşivleme senin elinde! 🥋

🚀 Sırada Ne Var?

Bir sonraki derste dosya arama ve izin yönetimi komutlarını öğreneceğiz:

  • find - Gelişmiş dosya arama
  • chmod - İzin yönetimi
  • chown - Sahiplik yönetimi

Hazırlan, Terminal Sensei! 🥷

👉 Sonraki Ders: Dosya Arama ve İzin Yönetimi Ustası

Tarih: 30/08/2025 | Görüntülenme: 46 | Yazar: Aykan SEKON


Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu siz yapın!

Yeni Yorum Ekle